Database là gì? Tại sao sinh viên Lập trình web muốn “master” lĩnh vực này cần phải nắm chắc kiến thức về Database? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Database (Cơ sở dữ liệu) là gì?

Database hay cơ sở dữ liệu là một tập hợp tổ chức và lưu trữ thông tin theo tuần tự có cấu trúc, để làm sao dễ dàng truy xuất, cập nhật và quản lý. Cơ sở dữ liệu giúp các tổ chức và cá nhân tổ chức và lưu trữ dữ liệu một cách hiệu quả để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm lưu trữ thông tin về khách hàng, sản phẩm, giao dịch, dữ liệu khoa học, và nhiều loại dữ liệu khác.

Cơ sở dữ liệu thường bao gồm các thành phần sau:

• Dữ liệu: Đây là thông tin cần lưu trữ, ví dụ như tên, địa chỉ, số điện thoại, hóa đơn, hình ảnh,…
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS – Database Management System): Là phần mềm quản lý và điều khiển cơ sở dữ liệu. DBMS cho phép người dùng tạo, truy xuất, cập nhật và xóa dữ liệu một cách dễ dàng, đồng thời đảm bảo tính nhất quán và an toàn của dữ liệu.
• Bảng (Table): Cơ sở dữ liệu thường chia dữ liệu thành các bảng, trong đó mỗi bảng đại diện cho một loại thông tin cụ thể. Mỗi bảng gồm các hàng (records) và cột (fields).
• Câu lệnh SQL (Structured Query Language): Ngôn ngữ được sử dụng để tương tác với cơ sở dữ liệu. Người dùng sử dụng SQL để thực hiện các thao tác như truy xuất dữ liệu, cập nhật, thêm mới, và xóa dữ liệu từ cơ sở dữ liệu.

Các kiểu Database phổ biến hiện nay

Hiện nay, với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, có rất nhiều loại cơ sở dữ liệu (Database) khác nhau, và chúng có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí riêng biệt. Dưới đây là một số phân loại phổ biến của cơ sở dữ liệu:

Theo cách lưu trữ dữ liệu

• Cơ sở dữ liệu tương tác (Relational Database): Sử dụng bảng để lưu trữ dữ liệu và quan hệ giữa chúng. Ví dụ: MySQL, PostgreSQL, Oracle, SQL Server.
• Cơ sở dữ liệu không tương tác (Non-relational Database hoặc NoSQL Database): Sử dụng các mô hình lưu trữ dữ liệu khác nhau như cặp khóa-giá trị, tài liệu, hoặc đồ thị. Ví dụ: MongoDB, Cassandra, Redis.

Theo mô hình dữ liệu

• Cơ sở dữ liệu đối tượng (Object Database): Lưu trữ đối tượng (object) trực tiếp và hỗ trợ kỹ thuật lập trình hướng đối tượng. Tuy nhiên, chúng không phổ biến bằng cơ sở dữ liệu tương tác. Ví dụ: db4o.

Theo mục đích sử dụng

• Cơ sở dữ liệu phân tích (Data Warehouse): Sử dụng để lưu trữ và phân tích dữ liệu lớn từ nhiều nguồn khác nhau. Ví dụ: Amazon Redshift, Google BigQuery.
• Cơ sở dữ liệu thời gian thực (Real-time Database): Sử dụng để xử lý dữ liệu theo thời gian thực, thích hợp cho ứng dụng đòi hỏi sự đồng bộ và cập nhật nhanh chóng. Ví dụ: Firebase Realtime Database.

Theo mô hình phân phối

• Cơ sở dữ liệu phân phối (Distributed Database): Dữ liệu được phân tán trên nhiều máy chủ hoặc vị trí vật lý khác nhau để cải thiện khả năng mở rộng và khả năng chịu lỗi. Ví dụ: Amazon DynamoDB, Apache Cassandra.

Theo hệ điều hành và môi trường triển khai

• Cơ sở dữ liệu dựa trên đám mây (Cloud Database): Cơ sở dữ liệu được cung cấp và quản lý trên các dịch vụ đám mây như Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, hoặc Google Cloud Platform (GCP).

Theo tính năng cụ thể

• Cơ sở dữ liệu đánh vần (Graph Database): Dành riêng cho việc lưu trữ và truy vấn dữ liệu đồ thị, thích hợp cho các ứng dụng mạng xã hội và phân tích mối quan hệ. Ví dụ: Neo4j.
• Cơ sở dữ liệu thời gian thực (Time Series Database): Dành cho việc lưu trữ và truy vấn dữ liệu thời gian thực như dữ liệu cảm biến và ghi chép về thời gian. Ví dụ: InfluxDB.
• Các loại cơ sở dữ liệu này có đặc điểm và ưu điểm riêng, và lựa chọn một loại cơ sở dữ liệu phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của dự án hoặc ứng dụng của bạn.

Vai trò của Database trong Lập trình web

Lưu trữ dữ liệu

Tính năng hay vai trò nhất của Database chính là lưu trữ dữ liệu. Cơ sở dữ liệu sẽ là “bể chứa” – nơi lưu trữ các thông tin quan trọng như như thông tin người dùng, dữ liệu sản phẩm, bài đăng, hình ảnh,… Dữ liệu này cần được lưu trữ theo cấu trúc và an toàn để ứng dụng web có thể truy cập và sử dụng nó.

Truy xuất dữ liệu

Các ứng dụng web thường cần truy xuất dữ liệu từ cơ sở dữ liệu để hiển thị thông tin cho người dùng hoặc thực hiện các thao tác khác nhau. Dựa vào những yêu cầu cụ thể, cơ sở dữ liệu sẽ phải hỗ trợ việc truy vấn dữ liệu một cách hiệu quả.

Quản lý dữ liệu

Database chịu trách nhiệm thiết kế cơ sở dữ liệu, triển khai hệ thống, và đảm bảo tính toàn vẹn, an toàn cũng như hiệu suất của dữ liệu. Họ cũng phải quản lý quy trình sao lưu, khôi phục, và đảm bảo rằng dữ liệu luôn sẵn sàng cho người dùng. Ngoài ra, vai trò này còn có nhiệm vụ đảm bảo rằng dữ liệu được bảo vệ khỏi các nguy cơ về bảo mật và truy cập trái phép.

Không chỉ thế, database còn phải hỗ trợ người dùng và giải quyết các vấn đề liên quan đến cơ sở dữ liệu để đảm bảo rằng hệ thống hoạt động một cách hiệu quả và đáp ứng nhu cầu của tổ chức.

Tích hợp ứng dụng

Database đảm bảo sự liên kết và tương tác mượt mà giữa các ứng dụng và hệ thống thông tin. Những người chuyên về tích hợp ứng dụng chịu trách nhiệm xây dựng giao diện và API để đảm bảo dữ liệu có thể được chia sẻ và truy cập dễ dàng. Họ cũng quản lý tích hợp để đảm bảo tính tương thích và hiệu suất tốt. Ngoài ra, vai trò này đảm bảo an toàn dữ liệu và quản lý quyền truy cập, giúp cải thiện khả năng phản ứng và tối ưu hóa quy trình kinh doanh của tổ chức.

Bảo mật và quyền truy cập

Cơ sở dữ liệu cần cung cấp cơ chế bảo mật để đảm bảo rằng chỉ những người được ủy quyền mới có thể truy cập dữ liệu và thực hiện các thao tác cần thiết.

Tăng khả năng mở rộng

Một cơ sở dữ liệu cần hỗ trợ khả năng mở rộng, cho phép ứng dụng web tăng cường khả năng chịu tải bằng cách thêm máy chủ hoặc tối ưu hóa cơ sở dữ liệu.

Lưu trữ phiên làm việc

Cơ sở dữ liệu thường được sử dụng để lưu trữ thông tin phiên làm việc (session) của người dùng, giúp ứng dụng theo dõi trạng thái của người dùng và giữ cho họ được đăng nhập.

Phân tách dữ liệu

Cơ sở dữ liệu cho phép phân tách dữ liệu ra khỏi ứng dụng web, làm cho ứng dụng dễ dàng bảo trì và cải thiện tính modular của nó.

Cách “nằm lòng” kiến thức về Database

Nắm chắc kiến thức căn bản về cơ sở dữ liệu

Các lập trình viên tương lai hãy bắt đầu bằng việc học lý thuyết về cơ sở dữ liệu, bao gồm các khái niệm cơ bản như quan hệ, bảng, cột, khóa chính, khóa ngoại, và các loại cơ sở dữ liệu khác nhau (SQL, NoSQL, đồ thị,…). Bên cạnh đó, tìm hiểu thêm về ngôn ngữ truy vấn SQL và cách sử dụng nó để truy xuất và quản lý dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quan hệ.

Một khi nắm vững kiến thức cơ sở nền tảng, bạn mới có thể nhanh chóng tiến hành vào thực hành thực tế và tự học thêm kiến thức nâng cao sau này.

Làm việc với cơ sở dữ liệu thực tế

Thực hành bằng cách tạo và quản lý cơ sở dữ liệu thực tế cho các dự án thực tế. Bạn có thể sử dụng các hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS) phổ biến như MySQL, PostgreSQL, hoặc SQLite để bắt đầu. Tạo các bảng, thêm dữ liệu, và viết các truy vấn SQL để thực hiện các thao tác trên cơ sở dữ liệu.

Xây dựng ứng dụng web thực tế

Phát triển các ứng dụng web thực tế hoặc tham gia vào các dự án lập trình web để áp dụng kiến thức về cơ sở dữ liệu vào thực tế. Tích hợp cơ sở dữ liệu vào ứng dụng web của bạn để lưu trữ và truy xuất dữ liệu.

Tối ưu hóa cơ sở dữ liệu

Tìm hiểu cách tối ưu hóa cơ sở dữ liệu để cải thiện hiệu suất ứng dụng web của bạn. Điều này bao gồm việc tối ưu hóa truy vấn, sử dụng chỉ mục, và thiết kế cơ sở dữ liệu sao cho hiệu quả.

Học về bảo mật cơ sở dữ liệu

Hiểu về các phương pháp bảo mật cơ sở dữ liệu, bao gồm kiểm tra ràng buộc an toàn, quản lý quyền truy cập, và mã hóa dữ liệu nhạy cảm. Dù cho bạn tạo ra được một website tốt đến đâu nhưng khâu bảo mật kém thì cũng sẽ nhanh chóng bị tụt lùi và đào thải trong ngành.

Sử dụng công cụ và tài liệu học tập

Sử dụng các công cụ và tài liệu học tập trực tuyến như sách, video học, hướng dẫn trực tuyến, và khóa học trực tuyến để nắm vững kiến thức cơ sở dữ liệu. Không chỉ trên trường lớp mới giảng dạy kiến thức về lập trình web. Các nền tảng học tập trực tuyến như Coursera hoàn toàn cung cấp cho bạn các khóa học nhập môn cho các trình độ khác nhau.

Tham gia các cộng đồng về Lập trình Web

Hiện nay trên các diễn đàn, mạng xã hội có rất nhiều hội nhóm chia sẻ kiến thức không chỉ về lập trình mà còn chuyên sâu về lập trình web. Đây cũng sẽ là nơi những chuyên gia đã có thâm niên trong nghề tập trung để thảo luận, trao đổi về lĩnh vực này. Tham gia vào cộng đồng, diễn đàn trực tuyến, và các nhóm trên mạng xã hội sẽ giúp bạn nhanh chóng học hỏi từ những người có kinh nghiệm cũng như sửa các lỗi mà bạn thường gặp.

Luôn cập nhật kiến thức

Lĩnh vực cơ sở dữ liệu luôn tiến triển, vì vậy hãy luôn cập nhật kiến thức của mình về các xu hướng đang thịnh hành và công nghệ mới trong lĩnh vực này. Bên cạnh đó, nắm vững kiến thức về các loại cơ sở dữ liệu không quan hệ như NoSQL, cơ sở dữ liệu dựa trên đồ thị,… để có sự hiểu biết đa dạng về Lập trình web.  Nắm vững kiến thức về cơ sở dữ liệu và cách ứng dụng chúng vào thực tế là một phần quan trọng của việc trở thành một lập trình viên web chuyên nghiệp.

Trở thành Lập trình viên Web tài ba cùng FPT Mạng cá cược bóng đá

Với sự phát triển của công nghệ, các công ty và doanh nghiệp trên toàn cầu đang ngày càng ưa chuộng công cụ website trong quá trình làm việc, giới thiệu hình ảnh, quảng bá sản phẩm của doanh nghiệp với khách hàng, đối tác trong và ngoài nước thông qua internet, và kinh doanh trực tuyến. Việc này đòi hỏi nhu cầu về nhân sự ngành Lập trình Web gia tăng, đặc biệt là lượng nhân sự có nhiều kinh nghiệm và trình độ cao.

Đáp ứng xu hướng này, trường Cao đẳng FPT Mạng cá cược bóng đá đã đưa chương trình chuyên ngành Lập trình Web vào giảng dạy với mong muốn đào tạo nên một thế hệ nhiệt huyết, yêu nghề, làm được việc và từ đó đóng góp khả năng của mình cho sự phát triển của xã hội.

Tại FPT Mạng cá cược bóng đá , sinh viên Lập trình Web sẽ được tiếp xúc, làm việc với các doanh nghiệp là đối tác của công ty bên cạnh trang bị đầy đủ các khối kiến thức liên quan đến chuyên ngành như:

• Thiết kế giao diện website với Figma, Photoshop
• Cắt giao diện, thiết kế Web tĩnh trên nền tảng HTML5, CSS, JavaScript
• Thiết kế cơ sở dữ liệu MySQL, lập trình, xây dựng website động bằng ngôn ngữ PHP
• Thiết kế cơ sở dữ liệu NoSQL với MongoDB, lập trình, xây dựng website động bằng ngôn ngữ Javascript
• Tối ưu hóa mã nguồn PHP, Javascript, kiểm thử cơ bản
• SEO website, quảng bá & marketing online
• Bảo trì hệ thống website
• Quy trình và triển khai các dự án thực tế bám sát nghiệp vụ bên ngoài thị trường

Với triết lý đào tạo “Thực học – Thực nghiệp”, kết hợp phương pháp học tập qua dự án (Project-based-learning), sinh viên sẽ được trải nghiệm với những dự án thực tế cùng với đội ngũ giảng viên dày dặn kinh nghiệm đã từng tham gia vào các dự án xây dựng website cho các công ty trong và ngoài nước. Chính vì thế, tuyệt đối đừng bỏ qua FPT Mạng cá cược bóng đá – nơi biến ước mơ của bạn thành hiện thực.

Trường Cao đẳng FPT Mạng cá cược bóng đá