Các bạn sinh viên Cao đẳng FPT Mạng cá cược bóng đá đã biết gì về JavaScript – Ngôn ngữ lập trình nổi tiếng và phổ biến nhất hiện nay? Cùng CLB Coder Poly HCM tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình này nhé.

Để trở thành một chuyên gia lĩnh vực phát triển web, bạn cần phải học ngôn ngữ lập trình nào? Tại sao phải học JavaScript trước tiên? Ngôn ngữ này có phù hợp với xu thế hiện nay không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá JavaScript là gì và nó có còn hữu ích với ngày nay hay không. Sau đó, chúng ta sẽ xem xét một số lý do chính để học ngôn ngữ và xem xét lý do tại sao cần phải học JavaScript thuần túy trước khi tìm hiểu các thư viện và khuôn khổ.

1. JavaScript là gì?

Trước khi bạn bắt đầu học một điều gì đó mới, điều quan trọng là phải hiểu chính xác nó là gì và nó có tác dụng gì. Điều này đặc biệt hữu ích khi nói đến việc thành thạo một ngôn ngữ lập trình mới.

Nói một cách dễ hiểu, JavaScript là một ngôn ngữ lập trình được sử dụng để làm cho các trang web tương tác. Nếu bạn nghĩ về cấu trúc cơ bản của một trang web, bạn có HTML, mô tả và xác định nội dung và cấu trúc cơ bản của trang web, sau đó bạn có CSS, cho trình duyệt biết cách hiển thị nội dung HTML này — xác định những thứ như màu sắc và nét chữ.

Chỉ với HTML và CSS, bạn có một trang web trông đẹp nhưng thực tế không làm được gì nhiều. JavaScript làm cho trang web trở nên sống động bằng cách thêm chức năng. Nó chịu trách nhiệm về các phần tử mà người dùng có thể tương tác, chẳng hạn như  drop-down menus, modal windows, và contact forms. Nó cũng được sử dụng để tạo ra những thứ như  animations, video players, và interactive maps.

Ngày nay, JavaScript là một ngôn ngữ lập trình đa năng – nghĩa là nó chạy trên toàn bộ phần mềm. Ứng dụng phổ biến nhất của nó là ở phía máy khách (hay còn gọi là giao diện người dùng), nhưng kể từ khi Node.Js xuất hiện, nhiều người cũng chạy JavaScript ở phía máy chủ (hay còn gọi là phụ trợ).

Khi được sử dụng ở phía máy khách, mã JavaScript được đọc, thông dịch và thực thi trong trình duyệt web của người dùng. Khi được sử dụng ở phía máy chủ, nó được chạy trên một máy tính từ xa.

JavaScript không chỉ được sử dụng để tạo trang web. Nó cũng có thể được sử dụng để xây dựng các trò chơi dựa trên trình duyệt và với sự trợ giúp của một số khuôn khổ nhất định, các ứng dụng di động cho các hệ điều hành khác nhau. Việc tạo ra các thư viện và khuôn khổ mới cũng giúp bạn có thể xây dựng các chương trình phụ trợ bằng ngôn ngữ này, chẳng hạn như ứng dụng web và ứng dụng máy chủ.

2. JavaScript có còn đáng học vào năm 2022 không?

Thế giới phát triển web không ngừng vận động. Với rất nhiều công cụ mới liên tục xuất hiện, có thể cực kỳ khó để biết bạn nên tập trung nỗ lực vào đâu. Là một nhà phát triển đầy tham vọng, bạn sẽ muốn đảm bảo rằng những gì bạn đang học vẫn còn phù hợp trong ngành công nghiệp ngày nay.

Ra đời vào năm 1995, JavaScript có khá nhiều ở khắp mọi nơi trên web và điều đó có thể sẽ không có nhiều thay đổi trong tương lai gần. Theo khảo sát dành cho nhà phát triển StackOverflow năm 2021, đây là ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến nhất trong năm thứ chín liên tiếp chiếm tỉ trọng 64,96%.

Nó hiện được sử dụng bởi 94,5% tất cả các trang web, mặc dù ban đầu được thiết kế như một ngôn ngữ phía máy khách, JavaScript hiện đã đến được phía máy chủ của các trang web (nhờ Node.Js), thiết bị di động (nhờ React Native và Ionic) và máy tính để bàn.

Miễn là mọi người đang tương tác với web, bạn có thể cho rằng, JavaScript có mức độ liên quan cao và hoàn toàn có thể khẳng định rằng đây là một ngôn ngữ đáng học. Với ý nghĩa đó, chúng ta hãy xem xét một số lợi ích chính của việc trở thành một chuyên gia JavaScript.

3. Tại sao phải học JavaScript?

Lý do rõ ràng nhất để học JavaScript là nó sẽ giúp bạn trở thành một nhà phát triển web. Ngay cả khi bạn chưa có tâm huyết với nghề lập trình, thì việc thành thạo ngôn ngữ này sẽ cho phép bạn xây dựng các trang web từ đầu — một kỹ năng khá hữu ích cần có trong thị trường việc làm ngày nay. Dưới đây là một số lý do chính tại sao bạn nên học JavaScript:

JavaScript rất linh hoạt

JavaScript là một ngôn ngữ cực kỳ linh hoạt. Khi bạn đã thành thạo thì khả năng của nó là vô tận. Bạn có thể viết mã ở phía máy khách (giao diện người dùng) bằng Angular và ở phía máy chủ (phụ trợ) bằng Node.Js. Bạn cũng có thể phát triển các ứng dụng web, thiết bị di động và máy tính để bàn bằng cách sử dụng React, React Native và Electron, và thậm chí bạn có thể tham gia vào học máy.

Nếu bạn muốn trở thành một nhà phát triển giao diện người dùng, JavaScript là điều kiện tiên quyết. Tuy nhiên, đó không phải là con đường sự nghiệp duy nhất mở ra cho bạn với tư cách là một chuyên gia JS. Thông thạo ngôn ngữ lập trình quan trọng này có thể giúp bạn tiếp tục làm việc trong lĩnh vực phát triển Full-stack, phát triển trò chơi, kỹ thuật phần mềm bảo mật thông tin, máy học và trí tuệ nhân tạo…

Có thể nói, nếu bạn muốn phát triển hoặc theo đuổi nghề nghiệp kỹ thuật nào, thì phải thành thạo JavaScript.

Các chuyên gia JavaScript đang được trả lương cao

JavaScript là ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trên thế giới, vì vậy không có gì lạ khi nó là một trong những kỹ năng được tìm kiếm nhiều nhất trong ngành phát triển web hiện nay.

Theo Báo cáo Tuyển dụng và Kỹ năng CNTT năm 2020 của Devskiller, 72% các công ty đang muốn thuê các chuyên gia JavaScript. Nhập cụm từ tìm kiếm “JavaScript” trên trang web việc làm Indeed và bạn sẽ tìm thấy hơn 40.000 công việc yêu cầu kỹ năng này (ở Mỹ). Chạy cùng một tìm kiếm trên LinkedIn và kết quả vượt quá 125.000.

Đồng thời, nhu cầu toàn cầu về ngôn ngữ dường như vượt trội hơn các kiến ​​thức chuyên môn hiện có trên thị trường. Theo báo cáo HackerRank này , 48% nhà tuyển dụng trên toàn thế giới cần các nhà phát triển có kỹ năng JavaScript, trong khi chỉ 42% sinh viên tốt nghiệp tự tin là thành thạo về nó. Trong báo cáo gần đây nhất của họ trong năm 2020, HackerRank một lần nữa báo cáo rằng JavaScript là ngôn ngữ phổ biến nhất mà các nhà tuyển dụng tìm kiếm ở ứng viên phát triển web.

Không chỉ có nhu cầu cao về nguồn nhân lực mà các chuyên gia JavaScript còn được trả lương vô cùng hậu hĩnh. Tại Hoa Kỳ, các nhà phát triển JavaScript kiếm được mức lương trung bình hàng năm là 108.871 đô la mỗi năm. Điều đó có thể thấy, học ngôn ngữ này thực sự có tăng tiềm năng phát triển, giúp bạn có nhiều cơ hội thăng tiến trong tương lai.

JavaScript thân thiện với người mới bắt đầu

So với nhiều ngôn ngữ lập trình khác, JavaScript cung cấp một trong những điểm quen thuộc hơn với người mới bắt đầu bước vào thế giới mã hóa. Điều tuyệt vời nhất chính là nó được cài đặt trên mọi trình duyệt web hiện đại — không cần thiết lập bất kỳ loại môi trường phát triển nào, có nghĩa là bạn hoàn toàn có thể bắt đầu viết mã với JavaScript ngay lập tức,

Một lợi thế khác của việc học JavaScript là bạn sẽ nhận được phản hồi ngay lập tức. Với một lượng mã tối thiểu, bạn sẽ thấy ngay kết quả rõ ràng. Ngoài ra còn có một cộng đồng JS khổng lồ trên các trang web như Stack Overflow, vì vậy bạn sẽ tìm thấy nhiều tài liệu hỗ trợ cho việc học.

Ngoài ra, JavaScript còn hỗ trợ các kiểu lập trình hướng đến đối tượng, chức năng và mệnh lệnh — các kỹ năng có thể được chuyển sang bất kỳ ngôn ngữ mới nào mà bạn có thể học sau này, chẳng hạn như Python, Java hoặc C++. JavaScript cung cấp phần giới thiệu quan trọng về các nguyên tắc và kỹ năng chính mà bạn sẽ mang theo trong suốt sự nghiệp của mình.

4. Học JavaScript “vani” đầu tiên?

Khi quyết định học ngôn ngữ này, điều bạn thực sự thắc mắc là liệu bạn có nên học JavaScript “vani” hay không? Vanilla JavaScript chỉ có nghĩa là ngôn ngữ cơ bản mà không có bất kỳ thư viện hoặc khuôn khổ nào. Hãy cùng khám phá chi tiết hơn điều này có nghĩa là gì.

Ý nghĩa của JavaScript “vani”, thư viện và khuôn khổ là gì? 

Nếu bạn nghiên cứu thuật ngữ “vanilla JavaScript”, bạn có thể gặp một số nhầm lẫn. Tuy nhiên, tất cả những gì bạn cần biết là JavaScript vani được sử dụng để chỉ phiên bản gốc, dựa trên những tiêu chuẩn, không có những phần mở rộng. Không có sự khác biệt giữa JavaScript vani và JavaScript, nó chỉ nhấn mạnh việc bạn sử dụng JavaScript đơn thuần mà không sử dụng thư viện và khuôn khổ.

Thư viện và Framework là gì?

Các thư viện và framework JavaScript đều chứa các bộ mã viết sẵn, sẵn sàng để sử dụng nhưng chúng không giống nhau. Bạn có thể coi khung làm việc như bản thiết kế để xây dựng một trang web: Nó cung cấp cho bạn một cấu trúc để làm việc và chứa các thành phần và công cụ làm sẵn giúp bạn xây dựng các phần tử nhất định nhanh hơn nhiều so với việc bạn viết mã lại từ đầu. Một số khung JavaScript phổ biến bao gồm: Angular, React, Vue và Node.Js…

Các khung công tác cũng chứa các thư viện. Các thư viện nhỏ hơn các khuôn khổ và có xu hướng được sử dụng cho các trường hợp cụ thể hơn. Thư viện JavaScript chứa các bộ mã có thể được gọi để triển khai các chức năng và tính năng nhất định.

Hãy tưởng tượng bạn muốn viết mã một phần tử cụ thể vào trang web của mình. Bạn có thể viết, chẳng hạn, mười dòng JavaScript từ đầu — hoặc bạn có thể lấy phiên bản cô đọng, tạo sẵn từ thư viện bạn đã chọn. Một số ví dụ về thư viện JavaScript bao gồm jQuery, Lodash và Underscore.

Cách dễ nhất để hiểu cách các framework và thư viện hoạt động cùng nhau là tưởng tượng bạn đang xây một ngôi nhà. Framework  cung cấp nền tảng và cấu trúc, trong khi thư viện cho phép bạn thêm vào các thành phần làm sẵn (như đồ nội thất) thay vì xây dựng lại từ đầu.

Bây giờ, hãy quay lại câu hỏi ban đầu của chúng ta: Học JavaScript vani quan trọng như thế nào?

Nên học JavaScript vani trước?

Mặc dù các khung JavaScript có thể giúp bạn hoàn thành công việc nhanh hơn, nhưng bạn chỉ có thể đi được xa hơn nếu bạn các khái niệm cốt lõi đằng sau các khung này. Nhà phát triển Frontend Abhishek Nagekar mô tả việc không học JavaScript vani đã gây trở ngại như thế nào khi anh ta bắt đầu học các khung JavaScript Node và Express:

“Khi tôi viết ngày càng nhiều mã trong Node và Express, tôi bắt đầu gặp khó khăn ngay cả những vấn đề nhỏ nhất. Đột nhiên, tôi bị bao quanh bởi những từ như gọi lại, kết thúc, vòng lặp sự kiện và nguyên mẫu. Có cảm giác như tôi nên quay lại học JavaScript, nhưng lần này, nó thực sự là một thách thức đối với tôi vì nó không đơn giản như tôi nghĩ”.

Nếu bạn muốn bắt kịp xu thế hiện nay, không chỉ kỹ năng thực hành mà bạn cần hiểu các nguyên tắc cơ bản của web. Điều này có nghĩa là học JavaScript đơn giản trước khi bạn chuyển sang các khuôn khổ. Trên thực tế, hiểu rõ về JavaScript đơn giản sẽ giúp bạn sau này khi quyết định có nên sử dụng một khuôn khổ cho một dự án nhất định hay không và nếu có, thì nên sử dụng khuôn khổ nào.

Cuối cùng, nếu bạn muốn làm việc với tư cách là một nhà phát triển web, không thể tránh khỏi việc bạn gặp phải JS ở hầu hết mọi nơi. Học JavaScript sẽ giúp bạn trở thành một kỹ sư đa năng có thể làm việc trên cả giao diện người dùng và phụ trợ, và nó sẽ trang bị cho bạn để giải quyết các vấn đề phức tạp một cách độc lập — một kỹ năng quan trọng trong ngành.

5. Cách tốt nhất để bắt đầu học JavaScript là gì?

Nếu bạn muốn phát triển ở mảng nào thì đều phải học ngôn ngữ này — và trước tiên bạn nên bắt đầu với JavaScript phiên bản đơn giản. Cách tốt nhất để bắt đầu học JavaScript là thực hành. Khi bạn đã đọc về ngôn ngữ là gì và cách thức hoạt động của nó, hãy bắt đầu sử dụng nó trong trình duyệt của bạn. Nếu bạn đang sử dụng Google Chrome, chỉ cần nhấp vào “Xem”, sau đó chọn “Nhà phát triển” từ trình đơn thả xuống. Từ đó, chọn “Bảng điều khiển JavaScript” và mọi thứ đã sẵn sàng để bạn tìm hiểu.

Tóm lại, JavaScript là một lựa chọn hoàn toàn phù hợp cho những ai mới “chân ướt chân ráo” bước vào ngành phát triển website. Khi đã thành thạo JavaScript từ trong ra ngoài thì bạn sẽ được trang bị một nền tảng tốt để xử lý các ngôn ngữ phức tạp hơn của web và đáp ứng được những yêu cầu cao hơn của công việc.

Đặng Tuấn Nghĩa – CLB Coder Poly HCM