Dân gian có câu “Một nghề thì sống, đống nghề thì chết” nhưng trong bối cảnh “chuyển đổi số” hiện tại, công nghệ phát triển không ngừng, những người một lúc thực hiện nhiều công việc khác nhau, nhạy bén với thời thế hay gọi là “đa nghề” lại có nhiều cơ hội thành công hơn.
Các cụ nhà ta dạy “Một nghề thì sống, đống nghề thì chết” hay “Một nghề cho chín còn hơn chín nghề”. Ngày nay, khi hiện tượng đa nghề nghiệp, đa lĩnh vực, thậm chí là “đa sự nghiệp” (multiple careers) trở nên phổ biến, xã hội có nhiều tranh luận về nó hơn. Tuy vậy, hầu hết các tranh luận không thoát khỏi việc lựa chọn giữa hai phương án: Nên làm một nghề với nên làm nhiều nghề.
Thời xưa, ông cha ta thường thành thạo kỹ năng 1 nghề nhất định, giỏi trong nghề đó mới có khả năng kiếm được đủ tiền để sống. Có rất nhiều người ở thời điểm trong quá khứ học nhiều nghề, họ nghèo và sau khi họ ổn định 1 nghề thì họ mới đúc kết cho con cháu với câu thành ngữ trên.
Tuy nhiên trong thời buổi hiện tại điều đó dần không còn đúng nữa. Tại sao không còn đúng nữa mà không phải là sai hoàn toàn. Vì đơn giản nếu bạn có 1 công việc ở thời điểm hiện tại thì bạn vẫn đủ sống, bạn vẫn có thể có mức lương 20 – 40 triệu sau vài năm đi làm. Tuy nhiên, để thực sự cảm thấy thành công và tiến nhanh hơn thì chúng ta phải học hỏi nhiều hơn.
Ở đây không hẳn là chúng ta đổi nghề, mà chỉ đơn giản là chúng ta học thêm được nhiều kĩ năng mới của các ngành nghề khác. Giả xử hiện tại mình đang làm BA, mình học thêm cả kiến thức kiểm thử của tester để bắt được hết các trường hợp, mình học thêm về phân tích dữ liệu của DA để đưa ra xu hướng, chức năng mới cho công ty, mình học thêm về dạy học để training cho người mới, cải thiện khả năng giao tiếp với khách hàng.
Vậy có những rào cản gì khi học nghề khác?
- Tại sao tôi phải học nghề khác
Nếu bạn để ý kỹ thì vài năm gần đây có khá nhiều nghề mới sinh ra như livestream, tiktoker, content creator,… Đây là những nghề do xu hướng mới của thế giới, những nghề cũ sẽ dần thay đổi bởi công nghệ và các bạn ngành khác sẽ dần mất việc. Cụ thể là lúc mình đi làm có tới 4 chị học ngân hàng, 3 bạn Logistics, 1 anh kiến trúc ra làm trái ngành.
Nghề của họ chưa mất hẳn, chỉ là họ hiểu rằng thị trường đang không còn cần nhiều nữa và tự tạo cơ hội mới cho bản thân. Nhìn theo xu hướng sau này, các ngành về kinh doanh và giải trí sẽ phát triển. Chọn theo công nghệ từ bây giờ cũng là một lựa chọn không tồi, chỉ là nó hơi khó so với các nghề khác, nhưng khó đi đôi với lương cao.
- Học một nghề mới giờ rất nhanh
Đã bao giờ bạn thấy 1 bạn trẻ trên tiktok nói rằng họ kiếm được 30 -70tr -100tr khi làm cái này, cái kia chưa? Thực sự là có khả năng làm được việc đó và gần như họ build và học trong khoảng 6 tháng – 1 năm thôi. Các công việc liên quan tới công nghệ thì lâu hơn chút tuy nhiên nếu là một người học hỏi nhanh, có mentor support thì nhanh hơn.
Kiến thức bây giờ tràn lan trên mạng, một bạn mới ra trường hoàn toàn có thể học và giỏi hơn anh chị đi làm vài năm với những công việc tương tự nhau suốt quãng thời gian họ đi làm. Vậy nên hãy cứ thử đầu tư thời gian đầu cho việc học thứ mới thử xem, nhỡ đâu lại nhảy vọt về thu nhập.
- Cần chuẩn bị gì trước khi học và làm việc mới
Phải nói thật là làm gì cũng nên an toàn nhất là vào thời điểm này khi thế giới nhiều biến động, bạn rất có khả năng mất việc và không tìm được việc mới. Việt Nam là nước đang phát triển và mình nghĩ rằng nhanh thôi, tình hình kinh tế sẽ lại khởi sắc trở lại.
Nên trong thời gian này, các bạn nên học thử trước nhiều kĩ năng như ngoại ngữ, kiến thức nền tảng 1 lĩnh vực nào đó, tìm kiếm các mentor hỗ trợ, giải đáp thắc mắc cùng như định hướng. Nên tìm 1 cộng đồng để học hỏi để có những góc nhìn khách quan về ngành nghề.
- Tôi không biết bắt đầu như nào, tôi sợ thất bại
Có 1 vấn đề lớn nhất trong việc học nhiều nghề là bạn không biết bắt đầu từ đâu, bạn chán nản khi tự học , bạn chưa biết học như vậy đã đủ hay chưa. Bạn sợ rằng khi học xong không kiếm được việc. Ngày xưa mình cũng như vậy và mình còn chẳng đủ tiền đi học các khóa học, mình cũng ngại gia đình học nghề khác nên mình chọn luôn việc thực tập lại từ đầu với mức lương 2 triệu. Nếu mình tiếp tục làm Developer ở thời điểm ấy đương nhiên mức lương đã cao hơn rất nhiều nhưng để được học free và được sai free thì mình đã làm phép thử.
Rủi ro ở đây là bạn sẽ không biết mentor của bạn có dạy và support hay không. Bạn sẽ được đưa vào diện osin hay diện nhân tài cần được đào tạo, bạn sẽ được đi ra doanh nghiệp hay ngồi ở phòng gọt hoa quả. Vậy nên nếu có tiền hoặc có thể vay gia đình thì cứ thử học các mentor , bạn sẽ đi nhanh hơn đấy!
- Đổi nghề không dành cho tất cả mọi người
Thực sự có một số bạn dạy tiếng Anh lương cũng 15- 20 triệu rồi nếu làm lâu tự mở trung tâm thì thu nhập cũng không thấp. Hoặc 1 số bạn có khả năng học hỏi cái mới kém, kiến thức cũ bạn học được là do bố mẹ, thầy cô bắt ép, hay trải nghiệm thực tế dạy bạn như sale, bán hàng thì bạn có lẽ là người sang nghề mới khá khó và khó ở đây là khó đạt được mức thu nhập cao hơn cũ nếu tiếp tục làm công việc hiện tại. Ví dụ bạn nếu tiếp tục làm Developer có khi mình nhận thêm dự án ngoài thì giờ có thể là thu nhập x2 so với hiện tại.
Hy vọng với những kinh nghiệm và góc nhìn của bài viết sẽ giúp các bạn định hình được tương lai và đặt ra những mục tiêu cho mình.
Bộ môn Ứng dụng phần mềm
Cao đẳng FPT Mạng cá cược bóng đá HN
