Đó là năm tôi lên cấp hai, tròn 11 tuổi nhưng vì hoàn cảnh gia đình rất nghèo nên bước vào con đường mưu sinh bằng nghề chặt mía. Ngày đó tôi đi học vào buổi chiều, thế là cứ bốn giờ rưỡi sáng, khi tiếng gà rục rịch thì phải dậy. Cái cảm giác đang ngon giấc nồng phải bật dậy rửa mặt, thay quần áo lao động, đi lên rẫy chặt mía giữa đêm hôm thật không lấy gì làm vui.
Mà ngày đó nhà nghèo lắm, không có xe đạp nên tôi phải đi bộ hơn một giờ đồng hồ mới đến chỗ làm. Nếu may mắn thì có thể đi nhờ xe của cô, chú nào đó làm cùng rẫy với mình thì mừng lắm, còn đa số là đi bộ thôi. Có những hôm tiết trời buốt lạnh, đôi dép nhựa tổ ong đã rách không đủ che chắn, hơn một giờ đi bộ tới rẫy mía làm hai chân sưng phù, mấy ngón chân tróc da chảy máu, tê đau rơi nước mắt. Mỗi lần như thế mặc cảm tuổi thơ tràn về, nỗi tủi thân vì mình nghèo làm tôi nghẹn đắng cổ, tôi vừa chặt mía vừa thút thít khóc thương cho phận mình, thương bố mẹ nghèo của mình.
Công việc chặt mía vốn nặng nhọc, lại chứa nhiều rủi ro bị tai nạn lao động, thế nên đa số người chặt mía đều đã trưởng thành, rất ít những trường hợp như của tôi. Nhưng gia đình tôi là người Bắc di cư vào Nam, cuộc sống khổ cực lắm, bữa đói bữa no, tôi cũng cực chẳng đã mới phải đi làm ở cái tuổi ăn chưa no, lo chưa tới này. Bố mẹ thương con lắm nhưng đói thì gối phải bò, tôi dần quen với việc cười tươi rói, giả bộ mình thích đi chặt mía lắm để đấng sinh thành yên lòng.
Cứ như vậy nếu đi học buổi chiều thì buổi sáng đi làm hoặc ngược lại, để mỗi buổi kiếm được mười ngàn đồng là cả một sự cố gắng các bạn ạ. Vì ít tuổi, lại thiếu ăn thiếu ngủ nên tôi nhỏ con, ốm yếu lắm. Mà con dao chặt mía thì quá to, quá nặng, thêm vào đó những cây mía giống mới đều phát triển rất tốt, chúng dài và quá sức chịu đựng của đôi tay con trẻ. Vậy nhưng biết làm sao, tôi vẫn phải gồng mình, từng chút từng chút một, buổi này qua buổi khác, ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác mưu sinh.
Và như tôi đã viết ở trên thì rủi ro tai nạn lao động rất cao, tôi chưa có kinh nghiệm nên dù cẩn thận vẫn không tránh khỏi. Tôi đã rất nhiều lần chặt phải chân tay, nếu may mắn nhẹ thì rách quần áo, xước da chảy máu, còn nặng thì đứt gân, rạn xương phải đi bệnh viện khâu chỉ, bó bột lại. Thành ra sau mỗi mùa mía, thêm được một ít tiền phụ giúp gia đình thì cơ thể tôi lại có những vết sẹo mới. Tuổi thơ tôi cứ thế trôi đi đến khi bước vào đại học thì tôi trở thành một tay chặt mía lão luyện, đính kèm theo là một bộ sưu tập những vết sẹo mới sẹo cũ đan xen, chồng chất lên nhau trên da thịt.
Song chính nhờ có cái nghèo, cái đói, cái cơ cực tuổi thơ khiến tôi cố gắng học tập cho giỏi để sau này không phải khổ nữa, để phụng dưỡng bố mẹ lúc về già và nhất là để con cái sẽ không phải như bố chúng ngày xưa. Mười hai năm trời tôi luôn giữ vững danh hiệu học sinh khá giỏi, là học sinh nghèo vượt khó học giỏi, đạt thành tích trong các cuộc thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Tôi muốn dùng những tấm giấy khen, những cuốn vở được thưởng, chiếc xe đạp từ học bổng của các nhà hảo tâm làm quà cho bố mẹ vui. Tôi mãn nguyện khi nhìn thấy nụ cười dù hiếm hoi nở tươi trên môi người sinh thành, dưỡng dục mình lắm các bạn ạ.
Giờ đây viết những dòng này tôi đã học xong đại học ngành kế toán – kiểm toán mơ ước, đã trưởng thành hơn rất nhiều, tôi có một công việc ổn định với mức thu nhập rất tốt. Cuộc sống của tôi, của gia đình sung sướng hơn xưa cả trăm lần các bạn ạ. Nhưng mỗi lần nhớ lại những đồng tiền đầu tiên tôi mới thấm thía cái khổ cực, nghèo đói. Vì đó không chỉ là những đồng tiền thấm ướt mồ hôi của tôi, thấm đượm nước mắt của bố mẹ mà nó còn là rất nhiều xương máu mà tôi phải đánh đổi. Những đồng tiền xương máu giúp tôi hiểu hơn giá trị của lao động, giá trị của sự cố gắng học hành thành người, thành tài. Để rồi mỗi lần cầm một tờ tiền nào đó tôi cũng thầm nhắc lòng mình hai chữ “cảm ơn”.
