Sự phát triển mạnh mẽ của Công nghệ thông tin đã làm thay đổi cách sống, làm việc của con người và là công cụ đắc lực để các ông lớn như Facebook, Google xây dựng đế chế độc quyền cho riêng mình.
Với sự lớn mạnh của Công nghệ thông tin, ngành Kinh tế đã có sự thay đổi nhanh chóng. Hành vi sử dụng máy tính, mạng Internet, dữ liệu và các phương tiện di động khiến dịch vụ truyền thông, bán buôn bán lẻ và các dịch vụ tiêu dùng thay đổi nhanh chóng. Hay nói chính xác hơn, Công nghệ thông tin đã thay đổi cuộc sống rất nhiều.
Tuy nhiên, sự phát triển của Công nghệ thông tin cũng tăng sự độc quyền, tạo điều kiện tạo ra các rào cản nhập ngành, đồng thời gây nên những tác động tiêu cực đến kinh tế, chính trị và văn hóa xã hội. Trong bối cảnh đó, nhiều công ty lớn đã tận dụng sức mạnh to lớn này để tạo nên một đế chế độc quyền của riêng mình.
Sự hình thành sức mạnh độc quyền này xuất hiện do cấu trúc đặc biệt của Công nghệ thông tin. Công nghệ thông tin đã thay đổi cách thức xử lý thông tin, lưu trữ và truyền tải dữ liệu đến công chúng, người dùng. Trong công cuộc đổi mới này, những chủ sở hữu lớn đã tạo nên đế chế của mình, ngăn cản mọi sự tiếp cận của các đối thủ cạnh tranh.
Cụ thể, họ bảo vệ sức mạnh của mình bằng bản quyền sở hữu trí tuệ, các sáng chế mới. Bản quyền sở hữu này không cho phép bất kỳ cơ quan, tổ chức nào làm nhái hoặc tương tự sản phẩm họ đang sở hữu. Tuy nhiên, cách bảo vệ này cũng có lỗ hổng lớn bởi đòi hỏi các công ty này phải công khai các bí mật thương mại của mình. Bởi vậy, vì lý do chiến lược, nhiều công ty đã lựa chọn một cách hoàn toàn khác: Phát hành mặc định các bản cập nhật phần mềm liên tục. Sự “nhanh trí” này khiến các đối thủ cạnh tranh khó có thể phá vỡ được lợi thế độc quyền của họ.
Khi một công ty sáng tạo thiết lập được nền tảng, quy mô cho riêng mình, chắc chắc đó sẽ là những lợi thế lớn để họ trở thành nhà thống trị.
Những năm gần đây, do chi phí xử lý và lưu trữ thông tin đã giảm đi đáng kể, các công ty lớn như Google và Facebook đã tăng lợi nhuận rất nhanh bởi số người dùng tăng trong khi ci phí hoạt động giảm. Những lợi thế này của họ khiến việc cạnh tranh của các đối thủ với họ gần như trở thành “nhiệm vụ bất khả thi”.
Cũng bởi quyền lực độc quyền từ thông tin, độc quyền trong việc sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng làm tài sản, những công ty này nghiễm nhiên giữ vị trí độc quyền. Trên thực tế, nhiều nền tảng Công nghệ thông tin không đến từ những nhà sản xuất truyền thống bởi các công ty này không trực tiếp tạo ra sản phẩm. Họ chỉ đóng vai trò là tiện ích công cộng, giúp người dùng ở các lĩnh vực khác nhau chia sẻ thông tin và tương tác lẫn nhau.
Công nghệ thông tin đã rạo ra rào cản gia nhập thị trường, củng cố vị trí của các công ty hàng đầu. Đồng thời, cũng chính Công nghệ thông tin đã giúp các công ty lớn tăng sức mạnh độc quyền của mình.
