Hai mươi năm ấy có rất nhiều câu chuyện cảm động, những lời nói chân thành tình bạn bè, những cá tính đầy ấn tượng đã tác động sâu sắc đến cá nhân tôi, đến gia đình tôi.

LÀM SẾP

Con cái làm nên cha mẹ, nhân viên làm nên sếp. Lần đầu tiên được làm sếp, mới thấu hiểu thế nào là trách nhiệm. Xin chia sẻ lại một vài cảm xúc của lần đầu tiên ấy.

Đình Anh, Khánh hói và những nhân viên đầu tiên

Đình Anh sang FPT từ năm 1992, tôi còn nhớ em đến trước cửa nhà tôi gọi ầm lên để thông báo việc này. Đình Anh đã quyết định đúng, nếu lấy IT làm nghiệp, thì không thể ở ngân hàng được.

Vào thời gian đó, tôi may mắn được làm việc với những nhân viên tuyệt vời như: Thành còi, Đình Anh, Khánh hói, Lâm Phương. Anh em hiểu nhau cặn kẽ, đi gặp khách hàng chỉ cần ới một tiếng, không phải chuẩn bị gì cả, đến nơi ai làm việc nấy, cực kỳ ăn ý (chỉ tiếc là khách hàng cũng không nhiều).

Chính sách đãi ngộ của Công ty thì lúc đó cũng như bây giờ, cứ làm đi sẽ biết. nhưng quả thật, tôi rất muốn làm một cái gì đó để anh em hiểu, được làm việc với mọi người là một hạnh phúc.

Cuối năm 199, Công ty có cuộc đổi mới lớn, chia thành nhiều trung tâm hạch toán độc lập. Bên phần mềm được tách riêng, gọi là Xí nghiệp Giải pháp Phần mềm ABC (Accounting – Banking – Communication).

Anh Bình nghe ABC thì không ưng vì không có chữ F, nên bắt đổi thành FSS. Bảo đăng kí doanh số, tôi bí, hỏi: “Anh thích bao nhiêu?”. “Ba triệu đô!”. Chúng tôi đồng ý luôn (doanh số phần mềm năm 200 mới khoảng 60,000 USD, nhưng cũng không biết cãi thế nào).

Công việc vẫn vậy, thêm trách nhiệm và thêm được hai chức: Giám đốc Nam và Phó Giám đốc xí nghiệp Khánh (hai anh chịu khó chạy ngoài đường hơn). Nhân dịp công ty đề nghị xếp lại lương, tôi bàn với Khánh: “Tao với mày có chức, nên mình sẽ đề nghị tăng lương cho bọn Thành, Phương, Đình Anh!”. “Tăng bao nhiêu? “, “Tốt nhất là cao vống lên và bằng nhau”. Khánh đồng ý ngay! Mấy hôm sau, nhận được trát lên gặp anh Bình: “Em đề nghị cái gì vậy, sao em lại phá vỡ hệ thống?”. Quả thật lúc ấy tôi cũng chưa biết hệ thống thế nào? Cứ ì ra, cuối cùng cũng được duyệt. Phải nói anh Bình bao nhiêu năm nay vẫn vậy. Năm 1995 là năm chúng tôi làm việc đầy hứng khởi. Đầu năm, Đình Anh bê ngay được hợp đồng hệ thống thanh toán với BIDV. Giữa năm, Thành còi ôm được MayBank, KiênKT khởi đầu sự nghiệp thuế. Cuối năm VCB chấp nhận sử dụng AS00, bỏ công Lâm Phương nghiên cứu. Năm 1996, sang nhà mới Láng Hạ, công việc tiến triển, nhưng chính sách đãi ngộ vẫn tiếp tục tù mù. Mấy đứa chúng tôi họp ngoài quán cà phê suốt, vẫn thấy bí hướng đi tiếp về tổ chức. Khánh không chịu được, bảo: “Thôi tao ra ngoài đây, cho thoải mái, cho tao cái balance để làm vốn”. Tính Khánh bây giờ vẫn thế, yêu tự do, ít tính toán. Chúng tôi nói thế nào cũng không được. Đành chịu!

Đến quãng tháng 10, Đình Anh thông báo: “Em xin nghỉ, mẹ em mới mở công ty, em phải sang giúp cụ, với lại lương bổng ổn định hơn nhiều”. Đình Anh là một người có trách nhiệm, nên đã chuẩn bị sẵn sàng về công việc “Hợp đồng với BIDV, em cam kết là sẽ hoàn thành, anh chỉ trả em 7,000 là ổn” (hợp đồng giá trị 17.000 USD). Tôi cảm thấy rất lúng túng, chỉ trong vài tháng mất hai nhân viên quan trọng nhất. Không phải là sợ mất một mảng kinh doanh, vì thời đó tôi vẫn chưa biết quý hợp đồng, chỉ thấy hoang mang. Đình Anh lại đang là lập trình viên chủ chốt và một trong những nguồn cảm hứng của mạng Trí tuệ Việt nam – một trải nghiệm online đầu tiên mà tôi chắc nhiều người sẽ không bao
giờ quên. Tôi không nhớ rõ mình đã nghĩ gì, chỉ nhớ đã nói với Đình Anh: “Anh không giữ được em, nhưng bây giờ sắp hết năm rồi, đợi thêm chút nữa, đến đầu năm sau lúc đó em đi cũng chưa muộn”. Đình Anh đã ở lại. Cuối tháng 11, anh Bình đồng ý tách Trí tuệ Việt nam ra khỏi FSS (không rõ anh Bình có cao kiến gì không, hay chỉ để quản cho dễ). Đình Anh được giao nhiệm vụ mới. Vẫn biết không thể đoán trước được tương lai, tôi nghĩ FPT và Đình Anh đã may mắn vẫn còn bên nhau vào thời điểm ấy, để có được FPT Telecom và Đình Anh thành công như hôm nay.

Từ đó, tuy không còn trong một bộ phận, nhưng Đình Anh vẫn luôn giúp tôi bằng cách không e dè chỉ ra những khiếm khuyết của cá nhân tôi và FPT Software. Sau này, khi gặp những khách hàng khó tính, ví dụ khách Nhật, chúng tôi mới thấy những nhận xét ấy quý giá biết bao. Còn Lâm Phương, Khắc Thành, Kiên già, chúng tôi vẫn ở bên nhau. Chỉ thỉnh thoảng thấy nhớ Khánh hói quá.

Nguyễn Minh

Đời em chưa bao giờ “cởi truồng lên sân khấu” Nguyễn Minh, hay MinhN, hay tự xưng là Minh Cao Quý hay Minh Cụt Q tâm sự sau khi trình diễn tiết mục múa thổ dân của đội Lahataba (Láng Hạ tầng 3) do Minh cầm đầu.

Bốn thổ dân là SơnTT, Minhn, Tiêu và nguyễn Đắc Việt Dũng không làm gì ngoài việc đóng khố nhảy múa lung tung trên sân khấu. Khán giả thấy chán ngắt, nhưng đối với các anh là cả một sự thay đổi về nhận thức vị thế.

Minh từ nga về, do SơnTT giới thiệu. Mọi thứ đối với anh đều là chơi. Và hình như, việc gì phải coi là chơi anh mới làm được thành công. Báo “Chúng ta” ra số đầu, anh ngứa tay viết, được luôn giải nhất. Mới học được võ vẽ HTML, anh mở luôn trang Emotion (nội bộ vì Việt Nam hồi đó chưa nối Internet) để cá cược Euro96.

Tiện tay, được anh em xúi giục, anh nhận quản lý quán cafe net đầu tiên ở Hà nội có tên là Emotion trên phố nguyễn Du. Tất nhiên, quán chủ yếu phục vụ anh em người nhà và anh em trong mạng Trí tuệ Việt nam, ngoài cafe thì tổ chức thi đấu Tetris cho đội FSS của Đình Anh và  đội ngân hàng Công thương của Hùng bi, đêm thì đọc thơ của KiênKT và nhóm thơ online của hắn.

Cuối năm 1995, FPT tham gia Tuần lễ Tin học ở Cung Văn hoá Việt Xô (nay là Cung Văn hóa Hữu nghị Hà nội), Minh và cả bọn leo lên bàn, hét vang “Ôi rách quần” (Oracle) và “Ai bê em” (IBM). Khi bảo vệ đến cả bọn đã chuồn êm. Vui nhất lúc đó là sự kiện đám cưới của anh Hùng
Râu, được Minh miêu tả:

Nếu là hoa hãy là hoa thầu dầu

Nếu là chim hãy là chim bồ câu

Nếu là chó phải biết sủa gâu gâu

Nếu là người đừng là người ngu lâu

Nếu là vợ phải là vợ Hùng Râu

Thời đấy, chúng tôi chưa hiểu hết giá trị của Minh, người có thể làm nên sự phong phú của văn hoá tổ chức, nên anh em hay xì xào “Cậu này làm gì nhỉ?”. Minh, vì lòng tự trọng, đã xin nghỉ. Ngay lập tức anh được bổ nhiệm làm PM của CDIT.

Năm 2001, khi xuất khẩu phần mềm gặp khó khăn, tôi vô cùng mệt mỏi. Nhớ đến Minh, chúng tôi quyết định coi đây chỉ là cuộc chơi. nhức đầu mà làm gì. Trời thương, qua được giai đoạn khó khăn.

Năm 2002, kỷ niệm 10 năm, STCo tổ chức Hội quần hùng ở Đào Hoa Đảo. Minh không đến nhưng đã gửi một tác phẩm chưởng đặc sắc. Không biết bây giờ Minh ở đâu???

Nguyễn Thành Nam

Cựu Tổng giám đốc FPT Software

Trích “Sử ký FPT 20 năm”.