Khi nào bạn nên bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ và hành động cho hành trình tự do tài chính và làm cách nào để bạn đạt được điều đó sớm và hiệu quả. Hãy cùng trả lời hai câu hỏi “when” và “how” trong bài viết dưới đây nhé!

Khởi đầu hành trình tự do tài chính khi nào?

Tự do tài chính là một hành trình dài, từ lúc tìm hiểu những cơ bản về nó cho đến khi đạt được trạng thái tự do, là một hành trình thay đổi nhận thức rất lớn để đạt được sự tự do và hạnh phúc trong cuộc đời của bạn. Bạn cần có một “mindset” đúng đắn về bản chất của tự do tài chính, tạo lập các thói quen có lợi trong quản lý tài chính hiệu quả và luôn luyện tập trong từng giai đoạn tuổi khác nhau của cuộc đời. Do đó, thời điểm tốt nhất để mỗi người  khám phá hành trình tự do tài chính là ngay hôm nay và ngay bây giờ.

Khởi đầu cho hành trình này thực ra cũng khá đơn giản. Ngay khi con cái còn nhỏ, các bậc cha mẹ cũng nên giáo dục để bé hiểu về giá trị của đồng tiền chỉ là công cụ để thực hiện hóa một cuộc sống ý nghĩa, từ đó giúp trẻ có ý thức tiết kiệm và không phung phí.

Đối với các bạn trẻ, vừa tốt nghiệp phổ thông, bước vào ngưỡng cửa Đại học, có thể các bạn chưa kiếm được nhiều tiền, ngoại trừ những khoản tiền được gia đình chu cấp. Song, các bạn cần tìm hiểu và lên kế hoạch quản lý chi tiêu cá nhân hợp lý và xây dựng một tư duy tích cực trong lối sống của mình để có một nền tảng vững chắc khởi đầu trong hành trình tự do tài chính. Không nên để bản thân bị chênh vênh và lạc lối trong vòng xoáy của tiền bạc, dù hoàn cảnh kinh tế khó khăn, bạn phải gồng mình lên để kiếm tiền ở những năm đầu của cuộc đời nhưng hãy giữ một tâm thế và ý thức rằng tiền bạc chỉ là công cụ để bạn thoải mái hơn trong việc đưa ra các lựa chọn, tri thức và trải nghiệm mới.

Nguyên tắc để tự do tài chính

Có một số nguyên tắc giúp bạn dễ dàng hơn trong việc đạt được tự do về tiền bạc mà bạn cần tuân thủ như sau:

• Tăng nguồn thu nhập: Cần tăng nguồn thu để làm giàu quỹ tài chính, giúp các hoạt động chi tiêu không bị giới hạn, mức sống được đảm bảo. Bạn cần tăng nguồn thu nhập chủ động và thụ động của bản thân. Nguồn thu nhập càng lớn, khoảng cách để đạt được tự do tài chính càng rút ngắn. Bạn cần nâng cao hiệu suất công việc và đồng thời, đa dạng nguồn thu không chỉ từ một nguồn duy nhất.
• Tích lũy tiền bạc: Bạn cần có một khoản tích lũy dự phòng cho bản thân trong những trường hợp khẩn cấp, đáp ứng nhu cầu chi tiêu trong thời gian dài không làm việc. Tiết kiệm và tích lũy là nền tảng để làm chủ tài chính của bản thân mỗi người.

• Giảm nhu cầu vật chất: Đây là nguyên nhân khiến nhiều người gia tăng chi tiêu, lạm phát thu nhập và không thể tiết kiệm tiền. Nhiều người chi tiêu quá mức cần thiết dẫn đến lâm vào cảnh thiếu tiền, vay nợ, nếu bạn không cắt giảm những nhu cầu vật chất không thực sự cần thiết, lãng phí sẽ khiến ngân quỹ thâm hụt, nhanh chóng tiêu tan khoản tiết kiệm, ảnh hưởng đến kế hoạch tự do tài chính.
• Quy tắc 4%: Quy tắc này là nguyên tắc căn bản mà những người có kế hoạch nghỉ hưu sớm cần tuân thủ. Có thể hiểu đơn giản, mỗi năm sẽ trích 4% số tiền mình có (tích lũy hoặc thu nhập thụ động sau lạm phát) để phục vụ chi tiêu.

Xây dựng chiến lược để đạt được tự do tài chính

Việc định nghĩa tự do và xác định được các yếu tố quan trọng tạo nên một cuộc đời đáng sống của riêng bạn là một trong những khía cạnh thú vị nhất của bất kỳ chiến lược tự do tài chính nào. Bạn có thể thiết kế lại cuộc sống của mình dựa trên sở thích và đam mê của bạn. Xây dựng một chiến lược hành động để đạt được mục tiêu tự do tài chính sẽ giúp bạn về đích nhanh hơn so với việc tiết kiệm tiền một cách vô ích mà không có kế hoạch cụ thể. Theo podcast HIEU.TV – Cố vấn cho chính phủ Úc về Digital Strategy – Nguyễn Ngọc Hiếu đã chỉ ra 3 mảng quan trọng để chuẩn bị cho hành trình tự do tài chính: “Hành trình tự do tài chính cần tâm thái “biết đủ”, những con số cụ thể để “thắng” được sự kiểm soát của tiền và các dấu mốc để đạt được các bước trên hành trình tự do tài chính”. 

Cùng tìm hiểu về 8 chiến lược cụ thể để bắt đầu hành trình tự do tài chính:

• Bước 1: Xác định tâm thế tích cực với tiền và tự do tài chính

Như đã nói ở phần trước, tự do tài chính không phải kiếm ra thật nhiều tiền hay có thật nhiều tài sản. Chúng ta hoàn toàn có thể hạnh phúc khi biết “đủ” với khoản tiền phù hợp với sự tự do của bản thân.
Hành trình tự do tài chính cũng là hành trình thay đổi nhận thức về tài chính nói chung. Vì thế, hãy xác định rõ tính chất và coi tiền như người bạn đồng hành để thực hiện những mong muốn của bản thân mà không phải băn khoăn, vướng bận. Đừng để áp lực kiếm tiền dẫn đến sự thiếu hụt quan tâm tới chính mình và gia đình. Khi đó, chúng ta sẽ trở thành “nô lệ” của tiền.

• Bước 2: Nắm rõ tình hình tài chính cá nhân hiện tại

Để bắt đầu hành trình này, cần xác định trạng thái tài chính cá nhân để cái nhìn tổng quan hơn và biết mình đang bắt đầu hành trình này ở trạng thái nào. Hãy lấy một cuốn sổ hoặc mở một bảng tính trên máy tính và thử liệt kê ra các khoản chi tiêu cơ bản, các khoản chi tiêu dự kiến theo mong muốn của bạn và cả các khoản nợ (ngân hàng, người thân, bạn bè hay bất kỳ tổ chức tín dụng nào) nếu có.

• Bước 3: Ghi chép và theo dõi tình hình tài chính cá nhân

Có 2 thông tin cần theo dõi để nắm rõ tình hình tài chính cá nhân. Đó là thu nhập (tiền vào) và các khoản chi tiêu (tiền ra).

• Với thu nhập cá nhân, hãy lập một bảng tính và ghi nhận tất cả các khoản tiền chúng ta kiếm được từ công việc chính, các công việc làm thêm hay từ các khoản đầu tư như bất động sản, chứng khoán,…
• Với các khoản chi tiêu, chúng ta ghi chép các thông tin cơ bản như: nội dung khoản chi tiêu – thời gian chi – số tiền chi thực tế. Sau đó, xếp các dữ liệu thô đó vào 1 bảng tính và chia các khoản chi tiêu thành các khoản chi tiêu bắt buộc – chi tiêu “có thì tốt” – chi tiêu lãng phí. Mức chi tiêu tối thiểu chính là các khoản chi bắt buộc như tiền nhà, tiền ăn, tiền học hàng tháng.

Ở cả hai trường thông tin cần theo dõi, đừng bỏ qua bất kỳ khoản phát sinh nào dù là nhỏ nhất. Từ hai trường thông tin cần theo dõi này, chúng ta có thể hình thành bảng cân đối thu chi hàng tháng – quý – năm và nhìn rõ hơn các khoản thu – chi – tích lũy – đầu tư của mình. Điều này giúp việc quản lý và lập kế hoạch tự do tài chính dễ dàng hơn khi có các con số như mức chi tiêu tối thiểu, mức chi tiêu tiêu chuẩn để đánh giá.

• Bước 4: Lập mục tiêu, kế hoạch tài chính

Kế hoạch tài chính của mỗi cá nhân là khác nhau, nhưng có lẽ bạn có thể sử dụng phương pháp 4-3-2-1 để tham khảo. Nghĩa là, phân bổ 40% tổng thu nhập mỗi tháng của bạn cho các chi phí hàng ngày như thực phẩm, đi lại, điện, internet,… Sau đó, phân bổ 30% để trả góp hoặc nợ nếu có. Luôn cố gắng trả nợ đúng hạn để không bị phạt và có điểm tín dụng tốt. Tiếp theo, phân bổ 20% để tiết kiệm và lập quỹ khẩn cấp. 10% còn lại được phân bổ để làm các hoạt động tốt như từ thiện. Sau đó, hãy đều đặn kiểm tra lại các cột mốc tài chính, tình hình thu nhập, chi tiêu để điều chỉnh kế hoạch theo các biến số để đạt được các mục tiêu đã đề ra

• Bước 5: Xây dựng các tài khoản riêng cho các khoản tích lũy, đầu tư

Với các khoản tích lũy và đầu tư, hãy tách các khoản này khỏi tài khoản mà bạn sử dụng cho chi tiêu hàng ngày. Việc không sử dụng chung tài khoản tích lũy, đầu tư và tài khoản sinh hoạt cơ bản sẽ giúp bạn không sử dụng lẫn lộn các khoản này với nhau.
Mỗi tháng, hãy đặt lệnh chuyển khoản tự động một khoản tích lũy từ tài khoản nhận lương sang tài khoản tích lũy và “quên” khoản tiền đã chuyển đi. Việc tích lũy liên tục sẽ tạo ra một tài khoản tiết kiệm chỉ sử dụng trong trường hợp khẩn cấp như khi có tai nạn bất ngờ, người thân nhập viện hay các khoản phí “từ trên trời rơi xuống” khác.

• Bước 6: Xóa nợ

Nợ có cả nợ tốt và nợ xấu. Tuy vậy việc kéo dài các khoản nợ sẽ hạn chế chúng ta tiến tới tự do tài chính. Vì thế, khi nắm rõ các khoản nợ của mình, cần lên kế hoạch để “xóa” các khoản nợ này theo thứ tự hợp lý và phù hợp với các khoản thu nhập.

Hãy ưu tiên các khoản nợ có lãi suất hoặc lãi suất cao trước như nợ cá nhân, nợ tiền mua xe, nợ thẻ tín dụng tại ngân hàng. Với các khoản nợ từ người thân, bạn bè, hãy trao đổi rõ với họ về lộ trình trả nợ và dự kiến khoảng thời gian có thể trả. Ngay khi lộ trình trả nợ được đặt ra và thảo luận, chúng ta có thể tạm “thoải mái” hơn trên hành trình xóa nợ.

• Bước 7: Tạo thêm các nguồn thu nhập thụ động

Bên cạnh việc “giảm chi”, để tự do tài chính, chúng ta cần “tăng thu”. Vì thế, bên cạnh nguồn thu nhập từ công việc chính, đa dạng nguồn thu bằng cách hùn vốn đầu tư hay tạo ra các sản phẩm sinh lời của mình một cách “tăng thu” hiệu quả. Các nguồn thu nhập thụ động sẽ giúp “tiền đẻ ra tiền” và là nguồn hỗ trợ cuộc sống của bạn sớm đi đến FIRE (thời điểm nghỉ hưu mà không vướng bận chuyện tiền nong) và đạt được tự do tài chính.

Trong đó, đầu tư là một phương pháp gia tăng tài sản có hiệu quả rõ rệt và được kiểm chứng qua nhiều ví dụ về các nhà đầu tư thành công như Warren Buffett. Có 4 hình thức đầu tư phổ biến:

• Gửi tiền tiết kiệm
• Đầu tư vàng
• Đầu tư bất động sản
• Đầu tư chứng khoán
• Đầu tư quỹ
• Đầu tư Forex, tiền số

Mỗi hình thức đầu tư có điều kiện, lãi suất và những rủi ro riêng. Các nhà đầu tư “mới” trên hành trình tự do tài chính sẽ cần tự mình học hỏi và tìm hiểu các hình thức phù hợp nhất với tình hình tài chính cá nhân và thế mạnh của bản thân.
Trên hành trình này bạn cần học hỏi và tìm hiểu những hình thức đầu tư phù hợp để đạt được kế hoạch tương lai.

• Bước 8: Theo đuổi và duy trì lối sống tối giản

Hãy theo đuổi một lối sống đơn giản, cách sống cắt giảm vật dụng xuống còn ở mức tối thiểu. Người sống tối giản sẽ chỉ sở hữu những đồ đạc cần thiết nhất cho cuộc sống của họ, không có đồ đạc dư thừa, một món đồ thường là thực sự tốt, đa năng, với nhiều tác dụng khác nhau. Qua việc sở hữu ít đồ đạc, người ta sẽ tập trung hơn vào những việc quan trọng khác, cũng như tìm ra hạnh phúc cho bản thân. Khi thực sự thấm nhuần lối sống này, bạn sẽ thấy thoải mái loại bỏ những thứ, những người khiến bạn phiền lòng, bạn yêu thích sự giản đơn đề cao chất lượng đời sống tinh thần.

Qua 3 phần bài viết này, chắc hẳn bạn nắm được phương pháp để xây dựng cho bản thân mình một chiến lược phù hợp nhất để thành công trong hành trình chinh phục tự do tài chính.

Giảng viên Nguyễn Hữu Phổ

Bộ môn Quản trị kinh doanh

Cao Đẳng FPT Mạng cá cược bóng đá Đà Nẵng