Đại học FPT đã được hai tuổi, với ba khóa học và 1.000 sinh viên và là một trong những cơ sở đào tạo CNTT uy tín nhất Việt Nam hiện nay. May mắn cho tôi khi được tham dự việc xây dựng chương trình đào tạo cho trường từ những ngày đầu tiên. Nói là chương trình đào tạo cho hoành tráng, chứ thực ra nhiệm vụ của tôi chỉ thiết kế chương trình học quân sự cho các em sinh viên FU khóa I. Nhưng khóa học đó cũng chứa đựng một thông điệp ý nghĩa, thông điệp “khát vọng đổi thay”.

Cũng như các trường đại học khác, việc học quân sự cũng là một phần không thể thiếu trong chương trình đào tạo của Đại học FPT. Thế nhưng, với một người vừa trải qua khóa huấn luyện gần một tháng về quân sự tại Xuân Hòa, thì đó quả là chương trình không mấy thú vị.

Và chắc chắn không chỉ có chúng tôi, mà đa số các em sinh viên từ các trường đại học cũng có chung một cảm giác buồn tẻ về nội dung đào tạo và nghèo nàn trong các hoạt động tập thể trong chương trình này.

Vậy nhưng, với FU thì mọi chuyện phải khác hẳn. Đối với ban lãnh đạo của trường, khóa học quân sự là một cơ hội tuyệt vời để các em sinh viên có được một bản lĩnh vững chắc, một thói quen kỷ luật, kỹ năng sống và làm việc đồng đội tuyệt vời. Các anh muốn mang tới cho các em bí mật của sức mạnh Việt Nam và để truyền tải những thông điệp đó tới các em sinh viên năm thứ nhất.

Đây quả là một bài tập thú vị, một nhiệm vụ thể hiện khát vọng thay đổi của FU.

Buổi sáng hôm đó, chúng tôi lên đường tới Trung tâm Giáo dục Quốc phòng, thuộc Đại học Sư phạm Hà Nội II, có trụ sở tại Xuân Hòa, Vĩnh Phúc. Cùng xuất phát là chuyến xe đón hai vị “tướng lĩnh” của trường là anh BìnhTG và anh TùngLT có điểm đích là Trung tâm Đào tạo. 9h00, cả đoàn có mặt tại Trung tâm, đón tiếp chúng tôi là Đại tá Mê Văn Nghệ (xin phép được đọc theo cách nói của anh DũngĐT, thực ra tên chính xác là Lê Văn Nghệ) cùng các quân nhân trong đơn vị.

Buổi làm việc bắt đầu ngay với cách đặt vấn đề hấp dẫn của anh BìnhTG. Sau 30 phút thuyết trình về mục tiêu và phương pháp đào tạo, hội nghị phải thảo luận và kết luận như sau:

– Mục tiêu của khóa học là các em sinh viên phải nắm được nội dung đào tạo của Trung tâm, áp dụng vào thực tiễn và được đánh giá thường xuyên.

– Với lý luận rằng, một người thành công cần hội tụ đủ nhân cách (giá trị, nguyên tắc hành xử, năng lực cảm xúc) và năng lực (kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm), anh khẳng định, cần phải sử dụng các nội dung của quân sự, chiến tranh vào việc rèn luyện nhân cách và nâng cao năng lực cho các em sinh viên.

Nói thì đơn giản như vậy, nhưng nhiệm vụ tiếp theo của nhóm công tác chẳng đơn giản. Chúng tôi sẽ phải thành lập Bộ Tư lệnh “Liên quân”, xây dựng chương trình chi tiết (có tính tới năng lực của các em sinh viên) và vận dụng các phương pháp hiệu quả, sáng tạo, mới lạ. Buổi làm việc kết thúc tại quán đặc sản thịt trâu gần Trung tâm đào tạo. Một buổi ăn trưa vui vẻ với những gia vị mới lạ từ kho tàng STCo. Cũng thật vui, vì chính từ hôm đó, giai điệu và ca từ của ca khúc “Dòng sông lời thề” qua sự thể hiện của nhạc sĩ Trương Quý Hải đã đi sâu và thấm đẫm trong lòng những người ngoài FPT có mặt ở đây.

Trở về Hà Nội từ lần đó, chúng tôi còn tiếp tục 3- 4 chuyến công tác nữa, để Đại học FPT và Trung tâm Giáo dục Quốc phòng đi tới thống nhất kịch bản cuối cùng của khóa học, đảm bảo đầy đủ các tiêu chí hiệu quả, sáng tạo và mới lạ mà anh BìnhTG đã đặt ra.

Thế nhưng, thực tế diễn biến thế nào, tâm lý sinh viên phản ứng ra sao, có những tình huống phát sinh gì… thì cũng chưa ai dám chắc là sẽ thành công như dự tính.  Sau hơn một tháng chuẩn bị, sau lễ khai giảng hoành tráng với sự tham dự của các quan khách từ khắp nơi trên thế giới, các em sinh viên bước ngay vào khóa huấn luyện. Đúng giờ đã định, 300 chiến sĩ bộ đội cụ Hồ lên đường vào thao trường. Trước khi xe ô tô đưa đoàn lên Xuân Hòa, cả đoàn kịp ghé qua thăm Lăng Bác và lời tuyên thệ trước Lăng hào hùng và khí thế được cất lên.

Xe tới nơi, cũng là lúc các giáo viên, quân nhân của Trung tâm đã sẵn sàng ở cửa đón tiếp binh đoàn FU tới tập luyện.

Đúng như kịch bản chuẩn bị, đây là dịp để “cho các em vào khuôn khổ”. Ngay khi mới xuống xe các em sinh viên đã phải nhanh chóng bước ngay vào công việc, đầu tiên đó là chuẩn bị đồ đạc. Sau đó là lao động tập thể. Sau buổi ăn trưa là chương trình tập luyện và thi đấu thể thao với các môn kinh điển của Olympic FPT như bóng sọt, bóng chuyền chân, bóng đá… Buổi tối là chương trình tập hát những bài hát truyển thống của quân đội và FPT. Đây chính là 2 trong những nội dung quan trọng, chuẩn bị cho Hội thao Quốc phòng toàn quân đoàn và Hội diễn Văn nghệ có sự giao lưu với các trường bạn trong khu vực. Để tăng tính ganh đua trong các em sinh viên, các nội dung này sẽ được tổ chức tập luyện và thi đấu theo từng lớp (trung đội) để tìm ra đội vô địch.

Nhằm nâng cao nhận thức của các em sinh viên về nghệ thuật chiến tranh và rèn luyện kỹ năng nghiên cứu, viết lách mỗi tuần các em sẽ còn phải đọc và hoàn thành một bản báo cáo cho một cuốn hồi ký của các tướng lĩnh.

Cuối tuần, trung tâm tổ chức cho các em đi hành quân rèn luyện. Sinh viên FU sẽ phải mang trên vai quân trang, quân dụng, di chuyển qua núi đồi của vùng trung du và tới điểm đích để sinh hoạt văn hóa, thể thao tập thể. Trong quân đội thì đây là một trong những nội dung “kinh hãi” nhất, nhưng đã được modify để áp dụng vào thiết thực và linh hoạt cho các em sinh viên. Để chọn được địa điểm tập kết, ban chủ huy đã phải đi chọn rất nhiều điểm, bên cạnh hồ Đại Lải, cạnh núi… để tìm ra nơi hợp lý nhất về khoảng cách và không gian cho các em sinh hoạt. Trong những dịp này, các anh chị quản lý sinh viên thường mời các ngôi sao âm nhạc vườn FPT lên biểu diễn góp vui cùng các em. Còn tôi, góp vui bằng bức ảnh rất đáng nhớ mà vô tình chộp được, bức ảnh được anh BìnhTG đặt tên là “Đội quân mở mang bờ cõi tri thức Việt Nam”.

Một trong những “món ăn” khác lạ cho các em là các buổi nói chuyện do chính các tướng lĩnh, các nhà chính trị, doanh nhân trình bày. Qua những buổi trao đổi mở này, các em sinh viên có cơ hội tiếp cận với những nhân chứng lịch sử, những nhà cải cách, nhà làm luật hấp dẫn nhất Việt Nam và thế giới. Và trong lần đầu tiên đó, ấn tượng nhất chính là sự có mặt của ngài Nick Donofrio– Phó Chủ tịch Tập đoàn IBM, phụ trách về innovation– tới trao đổi với các em sinh viên về “đổi mới trong kỷ nguyên mới” (Innovation in the new era).

Ngài Donofrio đã nhận được một lễ tiếp đón mang đúng phong cách quân sự dành cho các nguyên thủ quốc gia do Đội Danh dự FU thể hiện. Điểm khác biệt của đội danh dự này chính là trang phục: Dưới là quần quân đội, trên là áo FPT. Buổi giao lưu mở màn bằng Công ty ca IBM do đoàn văn công FU thể hiện hết sức bất ngờ cho vị khách đáng kính. Trong không khí giao lưu cởi mở và trí tuệ, các em có dịp gặp một doanh nhân, nhà sáng kiến hàng đầu thế giới bằng xương bằng thịt, được trao đổi và chia sẻ về những vấn đề rất mới và thiết thực.

Kết thúc là phần trao tặng món quà hết sức ý nghĩa mà FU dày công sắp đặt. Đó chính là hai chiếc mũ của FU, ngài Nick đội lên mà có lẽ chưa biết ý nghĩa của quà tặng – “trí tuệ toàn cầu, dù lớn hay bé, đều nằm trong chiếc mũ này”.

Như vậy, bên cạnh việc tập luyện vất vả, hạn chế về ăn uống, khó khăn về sinh hoạt, nhưng bù lại, bằng hàng loạt những nội dung học tập, rèn luyện hấp dẫn, một sự “đổi thay” cho sinh viên Đại học FPT. Các em vừa mới được bước qua ngưỡng cửa phổ thông đã được rèn luyện, được dạy cách sống tự lập, cách làm việc đồng đội và kỷ luật, những điều chắc chắn sẽ mang tới cho các em thành công sau này.

Bên trong cuộc sống này, có những điều nhỏ thôi nhưng không thể nào quên với sinh viên rèn luyện quân sự Xuân Hòa. Đó là người thầy, người đại đội trưởng đáng mến, con người với giọng nói lè nhè, luôn trong tình trạng nửa đùa nửa thật, nhưng lại vô cùng trách nhiệm với các em sinh viên. Đó là những hình phạt khi các em không thể giữ được kỷ luật trong rèn luyện, sẽ phải lao động, chạy giữa sân tập trong đêm khuya, hay khủng khiếp nhất là phải đi dọn nhà vệ sinh cho đại đội.

Thêm vào đó là những phút lãng mạn, suy tư của tuổi 20 trong những đêm trực trung tâm… và sẽ còn nhiều điều nữa mà chỉ các em sinh viên mới biết.

Việc tập luyện, học tập cứ luân phiên như vậy trong 3 tuần, cho tới tuần cuối cùng của chương trình. Đó là thời gian kết thúc khóa học với những nội dung như một cuộc chiến đấu. Các em sinh viên sẽ tham gia hội thao quốc phòng, giao lưu văn nghệ, hành quân chiếm lĩnh trận địa và tổng kết khóa học. Với chúng tôi, những người tổ chức, việc đau đầu nhất chính là nội dung hành quân chiếm lĩnh trận địa. Với mục tiêu tạo ra một trận địa như trong chiến đấu, để các em sinh viên phải vận dụng tinh hoa chiến thuật trong chiến tranh nhân dân, anh BìnhTG, anh HảiTQ và tôi đã phải nhiều đêm làm việc muộn để đưa ra một luật chơi đơn giản nhưng đòi hỏi trí tuệ và tinh thần tập thể của các em.

Và sau 4 tuần rèn luyện, buổi bắn đạn thật trong hội thao quốc phòng cũng đã tới. Phải hành quân từ sáng sớm tới điểm tập kết cách doanh trại khoảng 10km (rất may bằng ôtô). Đây là lúc các em trả lời những công lao huấn luyện của các thầy. Tiếng súng vang rền, tiếng lên quy lát rộn rã. Những điểm 10 đầu tiên được xướng lên trong tiếng vỗ tay thán phục của khán giả (những người đã hoặc chưa bắn). Các em sinh viên sau khi bắn, tiếp tục di chuyển để tới điểm ném lựu đạn (thật hết đấy). Và cuối cùng là tới hành quân để chiếm lĩnh các cao điểm trong trận địa.

Buổi hội thao kết thúc, cũng là lúc chuẩn bị cho đêm giao lưu văn nghệ. Đêm giao lưu với sự tham gia của các trường bạn, sự xuất hiện của Đông Đô Band, Facing Ban, Nhạc sĩ Trương Quý Hải… đã làm không gian nhỏ bé của trung tâm trở nên vô cùng náo nhiệt. Mặc dù đã quá 10h, giờ giới nghiêm của đơn vị tới hơn 1h30, nhưng lòng nhiệt tình của khán giả và người nghệ sĩ vẫn chẳng thể ngừng. Chỉ khi có lệnh của Giám đốc Trung tâm, chương trình mới kết thúc.

Sáng hôm sau là lễ tổng kết và đưa các em sinh viên trở về Hà Nội. Trong không khí hân hoan của lễ trao thưởng cho các em sinh viên xuất sắc, thầy cô giáo xuất sắc (sáng kiến của anh BìnhTG), khóa học quân sự tại trung tâm cũng kết thúc. Một khóa học thành công với những nội dung như kịch bản.

Khóa học tiếp tục được duy trì với nội dung như vậy tới nay đã ba khóa sinh viên. Tôi tin rằng, mỗi khi sinh viên FU trở về, lại mang theo cả sức mạnh và khí thế của một đoàn binh chiến thắng, chuẩn bị tốt nhất cho hành trình vào tương lai.

HưngĐH – Đại học FPT

Trích “Sử ký FPT 20 năm”