Trong các chuyến đi công tác nước ngoài, có rất nhiều kỷ niệm, nhưng có một số câu chuyện đã để lại trong tôi những cảm xúc đặc biệt về vị thế của FPT trong suy nghĩ, đánh giá của các đối tác nước ngoài. FPT thực sự đã trở thành một công ty toàn cầu.
Câu chuyện thứ nhất: Gặp gỡ huyền thoại số 2 của Microsoft
Trong dịp tôi và anh Trương Gia Bình đi tháp tùng Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết sang Mỹ vào tháng 06/2007, phần lớn thời gian chúng tôi đi theo chương trình chung của đoàn, nhưng hai ngày cuối chúng tôi tách đoàn đi lên Seattle để thăm và làm việc với Microsoft theo chương trình do FPT Software thiết kế.
Chúng tôi đã có một ngày đi thăm và làm việc với rất nhiều bộ phận của Microsoft, để tìm kiếm cơ hội hợp tác. Trong đó, đặc biệt chúng tôi có dịp gặp gỡ Steve Ballmer – nhân vật huyền thoại số 2 của Microsoft.
Chúng tôi được ông trợ lý đón và đưa vào phòng khách của ông. Tôi vô cùng bất ngờ vì đó chỉ là một phòng rất nhỏ, khoảng 20m2 với bộ bàn ghế đơn giản. Thú thật, phòng khách của Steve Ballmer còn kém xa phòng khách tại FPT IS. Nó quá giản dị so với một nhân vật huyền thoại.
Cuộc gặp gỡ giữa Steve Ballmer và chúng tôi khoảng 20 phút. Trước đó, trên đường đi, chúng tôi đã bàn luận với nhau: “Nên nói về chủ đề gì để gây ấn tượng với Steve Ballmer”. Từ khách sạn đến trụ sở Microsoft, anh Bình sau một hồi trầm ngâm, cho biết: “Hiện, Microsoft hầu như không sợ ai, chỉ cay cú mỗi Google. Hãy nói về việc FPT sẽ hỗ trợ Microsoft đánh bại Google xem sao”.
Ngay sau màn chào hỏi, anh Bình đã mở đầu bằng một câu hỏi: “Đánh Google chứ?”. Sau khi nghe câu nói này, Steve Ballmer rất sướng, gương mặt hớn hở, đập bàn “uỵch” một cái, cười to khắp cả phòng bằng chất giọng vốn rất hào sảng của ông. Anh Bình giới thiệu về FYT, nơi tụ hội những tài năng trẻ của Việt Nam và đề xuất FPT mỗi năm sẽ cử 10 người giỏi nhất sang Microsoft làm việc.
Sau một hồi trò chuyện râm ran, anh Bình nói: “Mời anh đến Lễ khai trương FPT Software tại Seattle”.
Steve hỏi với vẻ ngạc nhiên đầy thú vị: “Các anh quyết định bao giờ vậy?”.
Anh Bình trả lời: “Chúng tôi quyết định sáng nay. Còn ngày khai trương thì trong năm 2007 sau khi hoàn tất thủ tục pháp lý”.
“Luôn luôn sẵn sàng. Bất kể lúc nào”. – Steve Ballmer vui vẻ nhận lời…
Tất nhiên, đến giờ, lời hứa đó chưa thể thực hiện. FPT Software đã chuẩn bị sẵn một số áo phông để xin chữ kỹ của Steve Ballmer làm quà lưu niệm. Ông không ngần ngại, rất vui vẻ ký tặng vào từng cái áo, có khoảng 8 – 9 chiếc áo cho anh Bình, Lâm Phương, Việt Anh, Mai Anh, tôi và Lê Hồng Việt, Nguyễn Hoàng (FPT Account Manager của Microsoft Việt Nam)… Sự nhiệt tình của ông còn thể hiện ở chỗ, khi ký tặng chúng tôi, ông sử dụng bút màu cam, nhưng đến lượt anh Bình, anh Bình yêu cầu ông đổi bút bằng bút của anh, ông vẫn vui vẻ chấp thuận.
Đến giờ tôi vẫn không mặc mà giữ chiếc áo này làm kỷ niệm. Đó là một chiếc áo phông vàng nhạt có mang logo Microsoft và FPT có chữ ký màu cam của Steve Ballmer.
Steve Ballmer vô cùng bận rộn. Mỗi ngày có rất nhiều công ty trên thế giới đến liên lạc, xin gặp gỡ, trao đổi công việc với Steve Ballmer và nếu phải gặp tất cả những công ty này, ông sẽ không đủ thời gian. Chắc chắn những khách hàng ấy phải là những tập đoàn lớn cỡ như GE, Boeing, IBM, HP, Cisco, Dell, Oracle…, nhưng rất bất ngờ là ông đã đồng ý gặp gỡ FPT. Và tôi thật sự xúc động, có lẽ FPT và Việt Nam đã để lại ấn tượng rất sâu sắc cho cả Bill Gates và Steve trong chuyến thăm Việt Nam trước đó của hai ông.
Tôi nhận thấy rằng, FPT đã đạt đến một tầm nào đó, một giá trị nào đó trên bình độ quốc tế mà Steve Ballmer phải biết và đồng ý tiếp chúng tôi. Sự tiếp đón của ông không phải là sự tiếp đón xã giao đơn thuần.
Câu chuyện thứ hai: Một tuần ở Nhật
Chuyến đi Nhật đợt cuối tháng 5/2008 vừa qua, chúng tôi đã sang gặp gỡ và làm việc với rất nhiều đối tác lớn nhất của Nhật Bản về CNTT như: SBI, Mitsubishi, Hitachi Soft, NTT Data, Fujisu, NEC, SAP, Lawsson.
Ngay tối đầu tiên ở Tokyo, chúng tôi được ông Kitao, Chủ tịch SBI – người được giới doanh nhân Nhật Bản coi như một huyền thoại sống – mời ăn tối. Trước bữa tiệc tôi chưa được biết nhiều về Kitao, nhưng qua tiếp xúc tôi có ngay cảm giác ông như một “bố già” của giới doanh nhân Nhật Bản. Hôm sau đến thăm SBI, nghe nhiều câu chuyện về ông và nhìn thấy bìa cuốn sách nổi tiếng của ông: “The SBI Group Vision and Strategy”, tôi mới cảm nhận hết sự vinh hạnh của mình khi được ngồi ăn tối cùng bàn, đối diện, được nói chuyện, được chính Kitao tặng quà, sự vinh hạnh mà rất ít doanh nhân Nhật Bản có được.
Chuyến đi này khác hẳn với những chuyến đi trước vì cường độ làm việc rất cao. Mỗi ngày chúng tôi tham dự 5 – 6 cuộc họp với các đối tác nước ngoài với tốc độ di chuyển không thể tưởng tượng. Hôm nào cũng rời khách sạn từ sáng sớm, ăn sáng, ra xe đi thẳng đến địa điểm họp, di chuyển đến cuộc họp tiếp theo, đi ăn trưa, chiều họp tiếp, di chuyển, họp tiếp, đi thẳng đến dự tiệc tối, 11h đêm mới về khách sạn ngủ. Cường độ này diễn ra liên tục trong một tuần lễ. Tôi cảm thấy lần đầu tiên mình tham gia trong một hoạt động thương mại với cường độ cao thật sự trong môi trường quốc tế.
Trước đây, hầu như người FPT (cũng như Việt Nam) chưa quen với những hoạt động kinh doanh quốc tế thật sự, mà đi nước ngoài chỉ thăm quan, hội thảo. Tôi thực sự bất ngờ về các nhân viên kinh doanh của FPT Software. Có người mới vào FPT được vài tháng, nhưng rất năng động. Họ kinh doanh tại Tokyo thông thạo như kinh doanh tại Việt Nam vậy. Ngày nào họ cũng có những buổi gặp gỡ đối tác, khách hàng nước ngoài với cường độ cao.
Điều này đã làm thay đổi suy nghĩ của tôi về hoạt động của những nhân viên kinh doanh FPT Software.
Lúc đầu tôi nghĩ, FPT Software ngồi ở Việt Nam và “dụ” Tây về, nhưng khi quan sát, gặp gỡ những nhân viên FPT Software, tôi biết mình đã nhầm.
Trong chuyến đi này, tôi được tham dự một lễ Thanking Party của FPT Software tại Tokyo, có khoảng hơn 200 quan khách Nhật đến tham dự. Chúng tôi đã vô cùng sửng sốt khi một vị khách người Nhật được anh Nam mời đến đã lên hát bài “Vì nhân dân quên mình” bằng tiếng Nhật, còn anh Bình và anh Nam hát lời bằng tiếng Việt.
Sau đó, anh Nam kể, trong một lần đi taxi, người lái taxi có hỏi: “Ông ở nước nào?”, anh Nam trả lời là Việt Nam. Bỗng, người lái xe hồ hởi: “Việt Nam hả? Tôi biết hát bài hát của Việt Nam”. Và rất tự nhiên, người lái taxi cất cao giọng hát.
Anh Nam nghe nhạc điệu bài hát, biết ngay là bài “Vì nhân dân quên mình”, anh Nam hỏi: “Sao anh biết bài hát này?”. Người lái xe kể lại, trong thời chiến tranh Việt Nam, ông ta có tham gia biểu tình chống chiến tranh Việt Nam và mỗi lần biểu tình là tất cả mọi người đều hát bài này. Thấy vị lái xe này quá thú vị, anh Nam đã mời ông ta tham dự lễ và hát trong buổi lễ Thanking Party, ông ấy vui vẻ nhận lời.
Việc tổ chức Thanking Party ở Việt Nam là quá bình thường đối với FPT, nhưng lễ Thanking Party ngay tại Tokyo là một thành công rất đáng kiêu hãnh và tự hào của FPT. FPT đã đạt đến một tầm nào đó tại Nhật, FPT có bạn, có khách hàng, được khách hàng tôn trọng và chấp nhận. FPT thực sự trở thành một công ty quốc tế kinh doanh thành công tại Nhật Bản.
Câu chuyện thứ ba: Một đối tác mà tôi rất thích kết bạn
Trong rất nhiều những buổi gặp gỡ các đối tác tại Nhật suốt một tuần, tôi đã rất ấn tượng với một vị khách mà sau này tôi rất thích kết bạn.
Vị đối tác trạc tuổi tôi và thuộc Tập đoàn Mitsubishi. Khi làm việc với FPT, ông tự giới thiệu là người phụ
trách việc nghiên cứu để tìm kiếm và lựa chọn đối tác chiến lược ở Việt Nam cho Tập đoàn Mitsubishi. Ông cũng là người đề xuất chọn FPT làm đối tác chiến lược toàn diện của Mitsubishi ở Việt Nam với Chủ tịch HĐQT Mitsubishi.
Vào một buổi tối chiêu đãi, vô tình tôi được xếp ngồi đối diện với ông. Trong lúc nói chuyện, ông đã hỏi tôi: “Anh đánh giá thế nào về người Nhật?”. Tôi trả lời: “Tôi rất khâm phục người Nhật, khâm phục kết quả kinh tế thần kỳ của người Nhật. Trên thế giới không có một quốc gia nào có sức bật mạnh mẽ đến thế”.
Nghe tôi nói xong, vị khách này trầm ngâm: “Đó là những người Nhật sau chiến tranh. Còn bây giờ, thế hệ trẻ của Nhật không có được tố chất đó”. Ông ấy cũng giải thích cho tôi thấy nguyên nhân vì sao nước Nhật sau chiến tranh lại có thành quả như vậy.
Ông kể, nước Nhật rất tự hào là nước da vàng đầu tiên đã đánh thắng người da trắng trong chiến tranh Nga – Nhật. Ông cũng tâm sự rất tiếc thế giới đã hiểu sai về người Nhật trong chiến tranh thế giới lần thứ 2.
Ông cho rằng, khi đó người Nhật nghĩ họ đại diện cho dân da vàng chống lại người da trắng, thế nhưng mọi người lại hiểu nhầm thành nước Nhật là phát xít, là xâm lược. Ông cũng tâm sự là người Nhật rất rất buồn và bị tổn thương nghiêm trọng, vì trong chiến tranh thế giới lần thứ 2, người Nhật đã thua trận. Trong suy nghĩ của người Nhật, đã đánh nhau là phải thắng, ít nhất là hòa chứ không thể thua. Kết cục thua trận là một nỗi sỉ nhục đối với người Nhật và họ không thể chấp nhận sự thua trận này. Không có cơ hội khôi phục bằng chiến tranh, chỉ có bằng những kỳ tích trong kinh tế, người Nhật mới có thể khiến cho các nước trên thế giới tôn trọng và rửa được nỗi nhục thua trận năm xưa.
Khi anh Bình giơ ly và hô: “1, 2, 3 dzo” bằng tiếng Việt, sau đó dịch ra tiếng Anh, tất cả mọi người đều giơ cao ly hô và cụng, vị khách này đã nói với tôi: “Bây giờ thì tôi đã hiểu, vì sao FPT bọn mày lại có thể kiếm được nhiều hợp đồng ở Nhật thế. Vì chúng mày đã đánh đúng vào điểm yếu nhất của người Nhật”.
Người phiên dịch tiếng Nhật cho chúng tôi lúc đó là Vương ở FSoft có nói nhỏ với tôi: “Ông ấy là một người rất hiếu chiến, bảo thủ và ưa hoài cổ”. Quan điểm của tôi là với mỗi một khách hàng đều có một đặc tính riêng và nếu chúng ta coi họ là khách hàng thì chúng ta phải biết dựa vào đặc tính đó. Đối với vị khách này, theo tôi, nếu đã chiếm được lòng tin của họ, họ sẽ rất nhiệt tình giúp đỡ chúng ta và sẽ chung thủy, bảo vệ chúng ta đến cùng.
Có lẽ bằng nhạy cảm của một doanh nhân, quan sát nét mặt, thái độ chia sẻ của tôi với những tâm sự của mình, cuối buổi chiêu đãi, vị khách này nói với tôi: “Tôi với anh tuy bất đồng ngôn ngữ, nhưng điều đó không quan trọng, mà quan trọng là tôi với anh hiểu nhau, chia sẻ được nhiều vấn đề. Tôi với anh nên kết bạn”.
Trò chuyện, làm việc với người Nhật, tôi hiểu rằng, họ luôn đặt sự tin tưởng lên hàng đầu. Trong bất kỳ một mối quan hệ thương mại nào, họ phải thật sự tin cậy và coi là bạn, lúc đó mới nghĩ tiếp đến chuyện hợp tác. Tôi tin, nếu FPT IS có sang làm ăn tại Nhật, chúng tôi nhất định sẽ thành công.
Và tôi vẫn nghĩ, một ngày nào đó nếu quay lại Nhật, tôi nhất định sẽ gặp lại người bạn đặc biệt này.
Đỗ Cao Bảo
Phó Tổng Giám Đốc FPT
Trích “Sử ký FPT 20 năm”
